Απροϋπόθετη, πολυπαθής και μεταφυσική η λέξη «αντικείμενα». Μια αναπηρία του υποκειμένου για τους επαναστάτες, ένα διεθνές ή καλύτερα διαπλανητικό σχέδιο για τους συνομωσιολόγους, ένας πολύχρωμος χαρταετός για τους αναποφάσιστους, ένα σπίτι για τους άστεγους, μια μελαγχολική ανεργία για τους εργατικότερους. Και πάνω απ΄όλα η λέξη «αντικείμενα» κρύβει μέσα της ένα επιστημονικώς αποδεδειγμένο παραμύθι που λέει πως κάθε ένα απ΄αυτά έχει μια δική του προσωπική σκοτεινή ιστορία σε αυτόν ή σε άλλον καθρέφτη με αντίθετο φορτίο, απόλυτη συνέπεια και μαγνητική δύναμη που ξεπερνά κατά πολύ τη βαρυτική – που όλοι λίγο νωρίτερα εξιψώσαμε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν μας, μιας που μόνο αυτή μπορέσαμε εύκολα να καταλάβουμε. Επιλέξαμε λοιπόν τα αντικείμενα γιατί το σίγουρο είναι πως αν τα ρίξεις πάνε πάντα προς τα κάτω. Και αυτό από μόνο του είναι μια ασφάλεια σε μία κάπως ανασφαλή, ανώριμη εποχή που κουβαλά μέσα της το «αντικείμενο» του νεορομαντισμού και τη μάστιγα του «κατάλαβα», τα προεφηβικά άγχη των γηραιότερων και την αδράνεια των νεότερων.
Σε δεύτερο μέρος ο έρωτας σε όλες τις εκφάνσεις του, προς όλες τις κατευθύνσεις, προς όλες τις εποχές, προς όλα τα αντικείμενα, τα υποκείμενα, τα έμψυχα, τα άψυχα, τα φυσικά και τα υπερφυσικά, τα ρήματα και τις αντωνυμίες, προς όλες τις διακηρύξεις, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες, έρχεται να γίνει ο μαγνήτης που στέκεται δίπλα στο κλειδί τη στιγμή που το χέρι μας το καταδικάζει με βεβαιότητα σε ελεύθερη πτώση απ΄τη ταράτσα. Το κλειδί μαγνητίζεται, ο έρωτας γίνεται αντικείμενο κι ο Νεύτωνας αυτοκτονεί.
Και όλο αυτό θα έχει πλάκα.
Αν πρόκειται λοιπόν να είμαστε αντικείμενα, ας είμαστε τουλάχιστον από αυτά που αντέχουν να μαγνητιστούν. Ζούμε στην εποχή της αντικειμενικότητας μονάχα την ίδια στιγμή που είμαστε ήδη νεκροί. Κάθε αντικείμενο δεν είναι αντικείμενο. Κάθε αντικείμενο κυοφορεί μια ιδέα, απ΄την οποία προήλθε και την οποία έθαψε βαθειά μες στο στομάχι του. Κάθε ιδέα καταλήγει αντικείμενο στα χέρια μίας καταπιεσμένης μειονότητας, που με την πρώτη ευκαιρία οδεύει σε ολοκληρωτισμό, ισσοπέδωση και παρανόηση της ιδέας στο βωμό της προστασίας μιας «ιερής επανάστασης». Το πρόβλημα δεν είναι στο δημιουργό, το πρόβλημα βρίσκεται στους αποδέκτες. Με άλλα λόγια, αν ζούσε σήμερα ο Καζαντζάκης θα ‘λεγε στους φανατικούς αναγνώστες του «Διαβάστε κι άλλα πράγματα τώρα.» Κι αυτή είναι η ιδέα.
Μιλάς για ισότητα γίνεσαι ηγέτης του παγκόσμιου κινήματος καταπάτησης κάθε προσωπικής ιδιομορφίας και διαφορετικότητας. Διοργανώνεις το πρώτο παγκόσμιο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα καταλήγεις πανηγύρι φανατισμένων, αποβλακωμένων πρωτόγονων που χτυπιούνται και βρίζονται κρατώντας χρωματιστά σημαιάκια στις καφετέριες. Ανεβάζεις παράσταση κατά της βίας χρησιμοποιώντας κείμενα ενός τρομοκράτη για να ευαισθητοποιήσεις, καταντάς αφορισμένος. Γράφεις το κοράνι γίνεσαι χορηγός μαζικών αυτοκτονιών. Γράφεις τη Βίβλο εμπνέεις «ιερούς» αιματοβαμμένους πολέμους. Λες «βρες αυτό που αγαπάς και άφησέ το να σε σκοτώσει» καταντάς δικαιολογία για παθιασμένους ναρκομανείς. Γράφεις το «Μονόγραμμα» καταλήγεις cover photo στο facebook. Γράφεις το «όνομα του Ρόδου» γίνεσαι λεζάντα για ταβέρνα. Δημιουργείς κίνημα υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων με στόχο τη διεκδίκιση των αυτονόητων και την εξάλειψη του ρατσισμού και του χλευασμού προς το πρόσωπό τους, καταντάς ημίγυμνο πρωτοσέλιδο σε κουτσομπολίστικο περιοδικό.
Συμπερασματικά είναι δύσκολο να συνεχίσεις να πιστεύεις σε κάτι όταν όλα γύρω σου αλλάζουν, αλλά είναι ακόμα πιο δύσκολο όταν δεν έχεις βρει ακόμα αυτό το κάτι στο οποίο αξίζει να πιστέψεις. Ωστόσο η έλλειψη αυτή μαρτυρά μια ελπιδοφόρα εξέλιξη αλλά και μια θρασύτατη υπερβολή για κάτι που ακόμα δε καταλάβαμε απόλυτα. Αν λοιπόν πρόκειται να πιστέψουμε σε έναν μεγαλοιώδη παραλογισμό τουλάχιστον εκείνος να μας εξυπηρετεί και όχι να τον εξυπηρετούμε. Οι ιδέες λοιπόν και τα αντικείμενα διαστέλλονται όπως το συμπαν και η εξαιρετική αλλαζονία στο κέντρο του κρανίου μας. Όσο πιο καλή είναι μια ιδέα τόσο πιο εύπλαστη καταλήγει να είναι στη μεταβολή της.
Αν λοιπόν πρόκειται να πιστέψουμε σε ένα μεγαλοιώδη παραλογισμό ας είναι η αγάπη. Ας είναι ο έρωτας σε κάθε μορφή του, με κάθε μεγάλη ή μικρή του ανασφάλεια, με κάθε του δάκρυ και κάθε διαταραχή προσωπικότητας. Με τα λερωμένα τασάκια του, με τις ακραίες υποσχέσεις του, με τη σχετικότητά του, την επικινδυνότητα του, την αχρονικότητά του, με τις διαφορικές εξισώσεις του, την αγριότητα του, την αγιότητά του, τις επετείους του, τις απελπησίες και τη συμπόνια του, τα κόκκινα κραγιόν στα ριγέ του πουκάμισα, τα χειροκροτήματα στο τέλος της παράστασης, το ακουμπισμένο χαρτονόμισμα στα χέρια του ζητιάνου, το φιλί στο μέτωπο του κάθε αναποφάσιστου, τις ρεαλιστικές απαντήσεις στις φιλοσοφικές ερωτήσεις του. Να αγαπήσουμε εκείνα που μας κάνουν όλους έναν και τον καθένα διαφορετικό. Κι ίσως αυτή να είναι μια μεγάλη ιδέα.
Αν κάτι μας ανήκει δικαιωματικά αυτό είναι μονάχα ο έρωτας, ο θάνατος κι αναπνοή. Όλα τα άλλα θέλουν προσπάθεια. Αν κάτι οφείλουμε στη προσπάθεια αυτό είναι η αγάπη. Και κάπως έτσι πραγματοποιείται κάθε μορφή επανάστασης μικρή ή μεγάλη. Και κάπως έτσι προσεγγίζεται κάθε ιδέα. Με αγάπη και διαθεσιμότητα. Κι ας μην ερωτευόμαστε μονάχα τις προβολές του εγώ μας, ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά, θα δούμε πως έχουν κι άλλες ιδέες ενδιαφέρον. Να παραμερίσουμε τον παρωπιδισμό, να εφεύρουμε τον «αγαπητισμό». Γιατί είμαστε κι εμείς μικρές, τυχαίες λεπτομέρειες σε πίνακα του Μιρό, ζωγραφισμένοι με πινέλα του Πικάσο, τοποθετημένοι σ΄ένα γκροντέσκο σκηνικό του Αριστοφάνη, ντυμένοι σαν ήρωες του Μπέκετ, τραγουδισμένοι απ΄τον Σινάτρα, τον Χατζιδάκι και τους Ζέπελιν μαζί. Και μόνο έτσι αξίζουμε. Σαν μέρη του τυχαίου, σαν σίγουροι από καιρό, σαν ερπετά και σαν πουλιά, σαν χώμα και σαν αστέρια, σαν κόκκοι άμμου και σαν πύργοι που γέρνουν χωρίς να πέφτουν, σαν γαλαξίες και σαν ερωτευμένοι, έτσι μπορούμε να νικήσουμε τα πάντα και να νικηθούμε απ΄τα πάντα και να ξυπνήσουμε και πάλι το πρωί για να επαναλάβουμε τη ίδια διαδικασία μεταμόρφωσης μας από αντικείμενα σε ιδέες, από άνθρωποι σε κατσαρίδες, από κατσαρίδες σε αυτόφωτα αστέρια.
Και αν κάποτε κανείς σταθεί απέναντί μας και μας ρωτήσει «τι ήσασταν όλοι εσείς;»
«Μια όμορφη, ερωτευμένη ιδέα» να του απαντήσουμε.
.webp)
